Thực phẩm hữu cơ là gì? Chúng bao gồm những loại nào?

Xu hướng hiện đại hóa trong sản xuất nông nghiệp cũng như xuất phát từ nhu cầu thực tiễn của đời sống con người muốn tìm đến những loại thực phẩm không biến đổi gen, tốt cho sức khỏe, con người tìm tới những loại thực phẩm sạch không thuốc hóa học, không chất bảo quản. Chính vì vậy thực phẩm hữu cơ ngày càng được nhiều người lựa chọn.

Vậy thực phẩm hữu cơ là gì? chúng bao gồm những loại nào và được sản xuất ra sao? Hãy cùng Organi Farm tìm hiểu qua bài viết sau đây nhé!

Tìm hiểu về thực phẩm hữu cơ

Thực phẩm hữu cơ (Organic food) được hiểu đơn giản là những loại thực phẩm được sản xuất bằng phương thức và tiêu chuẩn của nông nghiệp hữu cơ với những yêu cầu vô cùng nghiêm ngặt đảm bảo thành phẩm xuất ra được sinh trưởng tự nhiên nhất và hướng đến sự cân bằng hệ sinh thái.

Những loại thực phẩm này được quy định về việc không sử dụng phân bón hóa học, không sử dụng thuốc trừ sâu, không sử dụng các hóa chất bảo vệ thực vật, không sử dụng các chất kích thích tăng trưởng. Bên cạnh đó cũng không được phép xử lý thực phẩm bằng chiếu xạ, dung môi công nghiệp hoặc các chất phụ gia tổng hợp và không được sử dụng công nghệ biến đổi gene.

Quá trình sản xuất thực phẩm hữu cơ đòi hỏi người làm nông nghiệp thực hiện trong một hệ sinh thái đảm bảo, riêng biệt: không được gần các nhà máy công nghiệp, không gần quốc lộ, tại vùng đất nền hay vùng có nguồn nước có dư lượng kim loại. Nguồn nước tưới cây trồng và phục vụ trong chăn nuôi phải là nước giếng sạch, không phải nước sông.

Thực phẩm hữu cơ bao gồm những loại nào?

Thực phẩm hữu cơ là tên gọi chung để chỉ các loại sản phẩm từ cây trồng như trái cây, hạt, rau củ,… và các sản phẩm từ vật nuôi như thịt, trứng, sữa,… Từ hai loại thực phẩm cơ bản này, người ta sản xuất ra các loại thực phẩm hữu cơ khác như nước ép trái cây, phô mai, snack,…

Các khoa học đã thống kê rằng thực phẩm hữu cơ mang lại nhiều hàm lượng chất dinh dưỡng hơn cho cơ thể con người khi bổ sung qua các bữa ăn. Đó chính là lý do vì sao người tiêu dùng lại thích sử dụng các sản phẩm hữu cơ thay cho các sản phẩm cùng loại được sản xuất đại trà thông thường. Thực tế, các sản phẩm này vốn ăn ngon hơn và có vị đậm đà hơn rất nhiều.

Tại thị trường Việt Nam thực phẩm hữu cơ chưa được phổ biến, bên cạnh đó là các nguồn thực phẩm sạch như Global GAP, VietGAP… có giấy chức nhận khi đáp ứng các tiêu chuẩn an toàn thực phẩm. Cụ thể sản phẩm được sản xuất ra có sử dụng phân bón hóa học, thuốc trừ sâu, trừ cỏ hóa học… nhưng có sự kiểm soát về hàm lượng an toàn cho phép.

Một thực tế đó là các sản phẩm hữu cơ không dễ dàng gì để sản xuất ra bởi khi trồng trọt không dùng thuốc hay phân bón hoá học, hay chăn nuôi không dùng chất kích thích tăng trưởng,… thì sản lượng sản xuất ra tất nhiên sẽ thấp hơn. Chưa kể các chi phí đầu tư cho công nghiệp hữu cơ như cải tạo đất đai, thâm canh,… và nhiều hạng mục khác. Điều này khiến cho giá thành của các sản phẩm hữu cơ luôn có giá thành cao hơn hẳn so với các sản phẩm được sản xuất đại trà.

Sản phẩm được chứng thực hữu cơ như thế nào?

Đối với mỗi quốc gia thì tiêu chí để được cấp chứng nhận tiêu chuẩn thực phẩm hữu cơ lại khác nhau. Tuy nhiên chúng đều có chung một quy trình đó là khi bắt đầu canh tác hữu cơ, nhà sản xuất phải chứng minh được mảnh đất đó ít nhất 3 năm không thực hiện canh tác hay có sử dụng hóa chất hay thuốc trừ sâu, thuốc diệt cỏ hóa học. Còn đối với quá trình canh tác, nhà sản xuất thực phẩm hữu cơ chỉ được dùng phân bón tự ủ theo quy trình hoặc phân hữu cơ có chứng nhận quốc tế.

Để có được giấy chứng nhận “Sản phẩm hữu cơ” là một quá trình đầu tư không hề nhỏ. Đòi hỏi nhà sản xuất phải cung cấp từ mẫu đất, mẫu nước và mẫu rau củ để cơ quan có thẩm quyền chứng nhận thực hiện phân tích dựa trên 200 chỉ tiêu theo tiêu chuẩn của EU, Mỹ. Sau đó nếu vượt qua được tất cả các test kiểm định thì sản phẩm mới được cấp chứng nhận.

Tại Việt Nam, PGS được xem là hệ thống giám sát đảm bảo chất lượng hữu cơ duy nhất cho thị trường sản phẩm nội địa hiện nay. PGS là viết tắt của Participatory Guarantee System, là một hệ thống chứng nhận chung trên thế giới được đặt tại các nước có dự án sản xuất hữu cơ. PGS có quy trình khác nhau để phù hợp với điều kiện thực tế của từng nước nhưng vẫn phải tuân thủ theo những quy định của Liên đoàn Phong trào Hữu cơ Quốc tế (IFOAM).

Theo đó, những sản phẩm được giới thiệu là hữu cơ ở Việt Nam nhưng không có chứng nhận PGS thì vẫn là nguồn hàng “tự phong”, chưa có tiêu chuẩn nào giám sát và chứng nhận. Do tiêu chuẩn khắt khe mà lượng thực phẩm hữu cơ tại Việt Nam chưa thể dồi dào như mong muốn của người tiêu dùng và giá thành của các sản phẩm hữu cơ này cũng vẫn rất cao.